ξύω

ξύω
ξύω
Grammatical information: v.
Meaning: `shave, smooth, scratch' (Il.).
Other forms: Aor. ξῦσαι, pass. ξυσθῆναι, perf. pass. ἔξυσμαι.
Compounds: Also w. prefix, e.g. ἀπο-. ἐπι-, κατα-, περι-.
Derivatives: Nomina actionis: 1. ξῦσις (ἀπό̃) f. `shaving, scratching, ulceration, erosion' (Hp., inscr.). 2. ξῦσμα (ἀπό- ξύω) n. `filings, chip, lint etc.' (Hp., Arist.) with ξυσμά-τιον, -τώδης (medic.); -λιον n. `erosive plaster' (Cyran.). 3. ξυσμή f. `scratch' (Sophr.), pl. `scribbles' (AP, D. T.). 4. ξυσμός m. `itsching, irritation' (Hp.). 5. κατα-ξυή f. `smoothing' (Didyma IIa). -- Nomina agentis and instrumenti : 6. ξυστήρ, -ῆρος (περι- ξύω) m. `shaver, plane, rasp, file' (Hp., hell. inscr.) with ξυστ-ηρίδιον (Phryn.), -ήριος (Paul. Aeg.). 7. ξύστρα f. `plane, curry-comb' (Hp., hell. inscr. a. pap.). 8. ξῦστρον = -τήρ (Sparta II p), also `sickle, scythe on a wagon' (D.S.); from it ξυστρίον (pap.IIa Paul. Aeg.), -στρίς H. s. στελγίς (= στλεγγίς), -στρωτός `fluted, chamfered' (LXX, Hero), -στρόομαι `flute' (Mylasa). 9. περι-ξύσ-της m. name of a chirurgical instruments (Hermes 38, 283). 10. ξυήλη (Dor. -άλη) f. `plane-iron' (X., H., Suid.). 11. ξυστάλλιον = ξῦστρον (Delos IIIa). -- Adj. ξυστικός `belonging to shaving etc' (medic. a.o.). -- On ξυστ-ίς, -όν, -ός and ξυρόν s. vv.
Origin: IE [Indo-European] [585] *ks(n)eu- `shave, scratch'.
Etymology: The generalized Greek formal system has no direct agreement. An athematic lengthened present with nasal infix is found in Skt. kṣṇáuti `grind, whet, rub' with the zero grade ptc. pres. kṣṇuvāná-. The nasal infix was also introduced in non-pres. for ms, e.g. ptc. perf. kṣṇutá- (= Av. hu-xšnuta- `good sharpened'), verbal noun kṣṇótram n. `whetstone'. The high age of this n -infixes appears from Lat. novācula f. `razor' from *novāre \< *ksnovāre, a denominative or deverbative formation. One may further compare Lith. sku-t-ù, skù-s-ti `shave, plane etc.', if transformed from ksu-; s. Fraenkel s.v. -- Further forms with rich lit. in WP. 1, 450, Pok. 585, W.-Hofmann s. novā-cula, Mayrhofer s. kṣṇáuti. Cf. ξέω (and ξαίνω?).
Page in Frisk: 2,

Greek-English etymological dictionary (Ελληνικά-Αγγλικά ετυμολογική λεξικό). . 2010.

Игры ⚽ Поможем решить контрольную работу

Look at other dictionaries:

  • ξύω — ξύ̱ω , ξύω scratch pres subj act 1st sg ξύ̱ω , ξύω scratch pres ind act 1st sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ξύω — (ΑΜ ξύω) βλ. ξύνω …   Dictionary of Greek

  • ξῦον — ξύω scratch pres part act masc voc sg ξύω scratch pres part act neut nom/voc/acc sg ξύω scratch imperf ind act 3rd pl (homeric ionic) ξύω scratch imperf ind act 1st sg (homeric ionic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ξῦσαι — ξύω scratch aor imperat mid 2nd sg ξύω scratch aor inf act …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ξῦσεν — ξύω scratch aor ind act 3rd sg (homeric ionic) …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ξύνω — και ξύω και ξυώ (ΑΜ ξύω, Μ και ξύνω) 1. κάνω κάτι ομαλό και λείο με ξέση, ξέω, λειαίνω («ξύειν κώπας», Θεόφρ.) 2. τρίβω με τα άκρα τών νυχιών ή με όργανο μέρος τής επιφάνειας τού δέρματος (α. «ξύνω το χέρι μου» β. «ξυόμενοι ἥδονται», Δημόκρ.) 3.… …   Dictionary of Greek

  • ἔξυσ' — ἔξῡσα , ξύω scratch aor ind act 1st sg ἔξῡσο , ξύω scratch plup ind mp 2nd sg ἔξῡσο , ξύω scratch perf imperat mp 2nd sg ἔξῡσε , ξύω scratch aor ind act 3rd sg ἔξῡσαι , ξύω scratch perf ind mp 2nd sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • διεξυσμένα — διεξῡ̱σμένα , διά , ἐκ ὕω rain perf part mp neut nom/voc/acc pl διεξῡ̱σμένᾱ , διά , ἐκ ὕω rain perf part mp fem nom/voc/acc dual διεξῡ̱σμένᾱ , διά , ἐκ ὕω rain perf part mp fem nom/voc sg (doric aeolic) διεξῡσμένα , διά ξύω scratch perf… …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ξύῃ — ξύ̱ῃ , ξύω scratch pres subj mp 2nd sg ξύ̱ῃ , ξύω scratch pres ind mp 2nd sg ξύ̱ῃ , ξύω scratch pres subj act 3rd sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ἀντεξυσμένα — ἀντεξῡ̱σμένα , ἀντί , ἐκ ὕω rain perf part mp neut nom/voc/acc pl (ionic) ἀντεξῡ̱σμένᾱ , ἀντί , ἐκ ὕω rain perf part mp fem nom/voc/acc dual (ionic) ἀντεξῡ̱σμένᾱ , ἀντί , ἐκ ὕω rain perf part mp fem nom/voc sg (attic epic doric ionic aeolic… …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

  • ἀντιξύῃ — ἀντιξύ̱ῃ , ἀντί ξύω scratch pres subj mp 2nd sg ἀντιξύ̱ῃ , ἀντί ξύω scratch pres ind mp 2nd sg ἀντιξύ̱ῃ , ἀντί ξύω scratch pres subj act 3rd sg …   Greek morphological index (Ελληνική μορφολογικούς δείκτες)

Share the article and excerpts

Direct link
… Do a right-click on the link above
and select “Copy Link”